De eerste taxi’s zonder bestuurder zijn inmiddels op de weg (6/8)

Mijn nieuwste post laat je meerijden in autonome auto’s in San Francisco en Shenzen. Maar de eerste taxi’s zonder bestuurders zijn geen onverdeeld succes.

Mijn nieuwste blog laat je meerijden in autonome auto's in San Francisco en Shenzen. Maar de eerste taxi's zonder bestuurders zijn geen onverdeeld succes.

Medio 2022 hebben Cruise en Waymo toestemming gekregen om in een rustig deel van San Francisco van 11 uur in de avond tot 6 uur in de morgen zonder ‘safety-driver’ een ride-hailing dienst aan te bieden. Inmiddels het de vergunning uitgebreid tot de hele stad gedurende de hele dag. Hiervoor heeft het bedrijf inmiddels 400 auto’s beschikbaar en Waymo 250. Vooralsnog is deze activiteit geen onverdeeld succes. 

Een roerig begin

Een hilarisch incident was dat een lege taxi door de politie werd aangehouden, keurig stopte maar na enkele seconden weer verder reed, de agenten achterlatend met de vraag of ze de achtervolging moesten inzetten. De National Highway Traffic Safety Administration onderzoekt dit incident, maar ook verschillende anderewaarbij taxi’s van Cruise stil bleven staan op kruispunten. De brandweer meldt 60 incidenten met autonome taxi’s. 

In afwachting van verder onderzoek mogen beide bedrijven slechts de helft van hun vloot inzetten.  Behalve de brandweer en openbaar vervoer maatschappijen verzetten ook de vakbonden zich tegen de groei van het aantal autonome taxi’s. De gouverneur van de staat Californië wimpelt de bezwaren af uit angst dat de BigTech in de toekomst de staat links laat liggen.

Cruise heeft wel alvast een andere grote vis aan de haak geslagen: Over ‘niet al te lange tijd’ mag het bedrijf autonome taxi’s laten rijden in delen van Dubai. De verwachting is dat autonome taxi’s geleidelijk in alle grote steden van de VS hun intrede zullen doen, met een tarief dat net onder dat van Uber en Lyft ligt.

De autonome taxidiensten op de wereld zijn vooralsnog op een hand te tellen. In Wuhan biedt Baidu sinds december 2022 ride-hailing diensten aan en ook in een deel van Shenzen rijden sinds die tijd robotaxi’s. 

Singapore was de eerste stad ter wereld waar op zeer kleine schaal enkele autonome taxi’s reden. Deze waren ontwikkeld door nuTonomy, een spin-off van het MIT, maar de dienst bevindt zich nog steeds in een experimenteel stadium. Een ander bedrijf, Mobileye wil dit jaar ook aan de slag gaan in Singapore. Ditzelfde bedrijf kondigde in 2022 aan in samenwerking met autoverhuurder Sixt 6 in 2023 een dienst te gaan opzetten in Duitsland, maar daarover is niets meer vernomen. Een enquête van JD Power wees uit dat bijna twee derde van de Duitsers ‘zelfrijdende auto’s’ niet vertrouwt.  Maar dat sentiment kan snel omslaan als de veiligheid wordt bewezen en de voordelen evident worden. Zo ver is het nog (lang) niet.

Hoe is het om in een robotaxi te rijden?

Op dit moment is de groep gebruikers van robotaxi’s nog klein, vooral omdat de actieradius in zowel ruimte als tijd beperkt is. De eerste klanten zijn ‘early adopters’, die zo’n rit wel eens willen meemaken. Nieuwsgierige lezers: Hier kun je meerijden met een Tesla, uitgerust met het nieuwe Self Driving System bèta 1.4 en hierstap je in een robotaxi in Shenzhen in.

De robotaxi’s werken via hail-riding: Met een app geef je aan waar je bent en waar je naar toe wilt en de computer zorgt ervoor dat de dichtstbijzijnde taxi je oppikt. Ondertussen stel je de temperatuur in de auto in en stem je af op je favoriete radioprogramma.

In het voertuig vinden passagiers tablets die informatie geven over de rit. Ze verzoeken passagiers om alle deuren te sluiten en hun veiligheidsgordels vast te maken. Passagiers kunnen met een druk op de knop communiceren met ondersteuningspersoneel op afstand. Dit kan passagiers via tv-camera’s observeren. Klanten kunnen de rit beëindigen wanneer ze willen door op een knop te drukken. Vergeet een passagier de deur te sluiten, dan doet het voertuig dit zelf. 

De ritprijs wordt sterk beïnvloed door de vooralsnog hoge aanschafprijs van een robotaxi, ongeveer $ 175.000 meer dan een gewone taxi. Uit onderzoek blijkt dat mensen bereid zijn af te zien van een eigen auto als robotaxi’s op afroep beschikbaar zijn en de ritten substantieel minder kosten dan een gewone taxi.  Maar dan ligt de weg ook open voor een enorme toename van het aantal autoritten, de uitstoot van CO2, en het kannibaliseren van het openbaar vervoer, wat ik eerder het horrorscenario noemde.

Roboshuttles

In enkele steden zoals Detroit, Austin, Stockholm, Tallinn, Berlijn en ook in Amsterdam en Rotterdam rijden minibusjes zonder bestuurder, maar doorgaans wel met een veiligheidsfunctionaris aan boord. Het zijn kleine voertuigen met een maximumsnelheid van 25 km/u, rijden op een vrije rijstrook of in verkeersluwe straten en op een vaste route. Zij zijn meestal een onderdeel van pilots die de mogelijkheden onderzoeken van deze vorm van vervoer als voor- en natransport

Rijden zonder bestuurder heeft een prijskaartje (5/8)

Ooit bekende verschijning op de wegen in de VS: autonome testauto van Google

In een autonome auto vanaf SAE-niveau 4 neemt waarnemingsapparatuur de ogen en oren en software de hersenfunctie van de mens over. Daarvoor zijn behalve nauwkeurige kaarten laser, radar, lidar en camera’s nodig[1]. De lidar, wat betekent ‘light detecting and ranging’ zijn samen met de camera’s de ‘ogen’ van de auto. Dit systeem pulseert lasergolven om dag en nacht de afstand tot objecten in kaart te brengen, van een afstand van wel 100 m tot op enkele centimeters nauwkeurig. De prijs van al deze apparatuur ligt tussen de €150.000 en €200.000. Vooral de lidar is een hoge kostenpost, al wordt dit systeem door grootschalige productie steeds goedkoper. Deze hulpmiddelen samen bouwen een vierdimensioneel beeld op van de omgeving en met behulp van de opgeslagen software en door communicatie in de cloud worden alle functies van de rijdende auto gestuurd. 

Google/Waymo

Google’s X-lab is in 2009 begonnen met de ontwikkeling van een autonome auto. In 2016 had het bedrijf er al meer dan 1 ½ miljoen testkilometers opzitten en al $ 1,1 miljard in de ontwikkeling van een autonome auto geïnvesteerd. Eerder gebruikte het bedrijf een zelf-ontwikkeld model (‘het vuurvliegje’, zie foto). Later rijdt het met omgebouwde Chryslers Pacifica Hybrids en deze worden opgevolgd door full-electric Jaguar I-Pace auto’s. 

In 2016 bracht Google’s moederbedrijf Alphabet de verdere ontwikkeling van een autonome auto onder in een nieuwe onderneming genaamd Waymo (afgeleid van ‘a new way in mobility’.

General Moters/Cruise

Cruise is in 2013 opgericht, eveneens met de bedoeling een auto zonder bestuurder te ontwikkelen.  In 2016 nam General Moters het bedrijf over voor een bedrag van. $ 500 miljoen. Tot nu toe heeft het bedrijf 700.000 testkilometers gereden in de stedelijke omgeving van San Francisco, zonder fatale ongevallen.

Uber

Uber is in 2016 begonnen om samen met Volvo een autonome auto voor gebruik als taxi te ontwikkelen. Het bedrijf had toen net voor $ 600 miljoen softwarefabrikant Otto overgenomen. Het bedrijf kondigde aan in 2019 75.000 auto’s zonder bestuurder op de weg te hebben. Dat werden er nul. In de testfase kreeg het bedrijf te maken met enkele ernstige ongelukken, waaronder een met dodelijke afloop. Bovendien beschuldigde Waymo het bedrijf van diefstal van gegevens, een zaak die in de rechtszaal ten gunste van Waymo werd beslist. Uber moest daarom een schadevergoeding van €250 miljoen (in aandelen) betalen.  Dit leidde tot het vertrek van Uber oprichter Travis Kalanick.  Zijn opvolger, Dara Khosrowshahi, heeft de ontwikkeling van een autonome auto op een laag pitje gezet. Zeer onlangs werd bekend dat Uber een contract heeft gesloten met Waymo om in de toekomst van de autonome auto’s van dit bedrijf gebruik te gaan maken.

Tesla

Voor de autofabrikanten die inzetten op accreditatie op SAE-niveau 3 kwam tot voor kort het gebruik van lidar niet in aanmerking vanwege de hoge kosten. Tesla heeft daarom van begin af aan ingezet op radar, camera’s en computervisie. Dat laatste houdt in dat alle rijdende Tesla’s camerabeelden van het verkeer en de manier waarop bestuurders reageren doorgeven aan ‘de cloud’. Het bedrijf heeft al jaren deze beelden met kunstmatige intelligente geanalyseerd. Het gaat er daarom prat op dat er voor elke denkbare verkeerssituatie gedragsregels aanwezig zijn.

Ook de ontwikkeling van de Tesla ging gepaard met grootse beloften over geautomatiseerd rijden, maar ook Tesla kreeg te maken met tientallen ongevallen, waarvan enkele met dodelijke afloop. Zeer recent stelde Teslahet softwarepakket FSD (‘Full Self Driving’ beschikbaar als bètaversie voor een bedrag van $15.000. Het bedrijf moest op gezag van de Traffic Safety Administration maar liefst 362.000 auto’s terugroepen omdat het bedrijf met zijn autopilot onwettig rijgedrag in de hand werkte. Inmiddels zouden deze problemen verholpen zijn en anno maart 2019 beweerden sommige deskundigen dat Tesla rijden op een SEA-niveau 3 – 4 niveau mogelijk maakt en in aanmerking komt voor accreditatie op minstens op SEA-niveau 3 binnen een à twee jaar. Dat is tot dusver nog niet gebeurd.

Ford en Volkswagen gooiden in 2022 de handdoek in de ring en stopten de ontwikkeling van Argo, een bedrijf dat eveneens een autonome auto zou ontwikkelen om taxidiensten aan te bieden op SAE-niveau 4.  In plaats daarvan richtten beide bedrijven hun pijlen in navolging van de meeste autofabrikanten op SAE-niveaus 2 en 3.

Volgens de analisten van AlixPartners heeft de industrie gezamenlijk tot 2023 $100 miljard geïnvesteerd in de ontwikkeling van automatisering van auto’s naast de $ 250 miljard die in de ontwikkeling van elektrische auto’s is geïnvesteerd. Over de rentabiliteit van deze investeringen kom ik nog te spreken.

Kijk ook eens op mijn nieuwe blog. Elke veertien dagen publiceer ik een artikel over over uiteenlopende facetten van populaire muziek: hermanvandenbosch.online


[1] https://medium.com/swlh/a-beginners-guide-to-self-driving-cars-5bbc2bb798d4

De automatisering van het rijden: twee visies (4/8)

Deze post beschrijft de twee wezenlijk verschillende visies van waaruit technologiebedrijven en de automotive-industrie werken aan de automatisering van het rijden.

Verkeerd gebruik van Tesla’s autopilot heeft geleid tot crashes met dodelijke afloop 

Momenteel werkt elke autofabrikant plus honderden startups aan de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie ten behoeve van automatisering van het autorijden. Hiermee moet communicatie met hun passagiers, waarnemen van en anticiperen op het gedrag van andere voertuigen en verkeersdeelnemers, communiceren met de cloud en het plannen van een veilige en snelle reis mogelijk worden. Over de investeringen die men zich getroost om dit doel te bereiken kom ik nog te spreken.

De ontwikkeling van de automatisering van de auto werd voor het eerst zichtbaar toen Google hiervoor als eerste in 2009 een project startte. De activiteiten die technologiebedrijven en de automotive-industrie verrichten vertrekken vanuit twee verschillende visies op het gewenste resultaat.

Het bestaande verkeerssysteem handhaven                                                          

De eerste visie gaat ervan uit dat automatisering een geleidelijk proces is dat ertoe zal leiden dat bestuurders de controle over het voertuig op een veilige manier kunnen overdragen. Er wordt voorlopig uitgegaan dat een bestuurder altijd aanwezig is. Daarom is het geen probleem dat deze onder specifieke condities, zoals slecht weer en overvolle straten de besturing overneemt. Tesla, een uitgesproken aanhanger van deze visie spreekt daarom al jaren over een automatische piloot. Dat kwam overigens op veel kritiek te staan omdat het aantal functies dat geautomatiseerd was beperkt was. Mede daardoor mocht de zogenaamde automatische piloot slechts op een beperkt aantal wegen en onder gunstige omstandigheden worden gebruikt. 

De meeste gevestigde automobielfabrikanten hebben in de eerste plaats het hogere segment van automobielen voor ogen en zeggen pas in een latere fase naar verhouding goedkopere modellen voor dit doel geschikt te maken. Handhaven van het huidige verkeerssysteem staat voorop.

De auto-industrie wil koste wat kost vermijden dat mensen op den duur geen auto meer zullen kopen en zich beperken tot ride-hailing in autonome voertuigen. 

Naar een ander verkeerssysteem

Dit laatste is precies het doel van de bedrijven die de tweede visie aanhangen.  Hiertoe behoren in de eerste plaats niet-traditionele automotive bedrijven met Google (later Alphabet) voorop. Wat zij van meer af aan voor ogen hadden is bereiken van SAE-niveau 4 en op lange termijn SAE 5 niveau, auto’s die in staat zijn zonder de aanwezigheid van een bestuurder veilig de straat op te gaan. Bedrijven die tot deze groep behoren pleiten voor een geheel nieuw transportsysteem. Huns inziens is veilig rijden op SAE-niveau 3 onmogelijk als de chauffeur niet permanent oplet. Als de chauffeur niet oplet zal deze bij een ‘disengagement signaal’ veel te laat de controle over de rijdende auto overnemen zodra zich een gevaarlijke situatie voordoet. Naast Google behoorde ook Uber (in samenwerking met Volvo) tot deze groep, maar lijkt nu te zijn afgehaakt.  Dat geldt ook voor Ford en Volkswagen. General motors wedt op twee paarden, en stelt zich ten doel een wereldwijd netwerk van taxi’s uit te rollen. Alphabet’s dochteronderneming Waymo wil dat ook en heeft voor dit doel de beste kaarten.

De zes SAE-niveaus van automatisering van auto’s (3/8)

De zes SAE-niveaus van automatisering van auto’s: het verschil tussen geautomatiseerde en autonome auto’s is van levensbelang

De term ‘zelfrijdende auto’ wordt gebruikt voor een groot aantal verschillende vormen van technische ondersteuning voor bestuurders van voertuigen. De Society of Automotive Engeneers (SAE) onderscheidt daarbij zes typen. Deze indeling wordt wereldwijd erkent.

Op SAE-niveau 0 kan een auto zijn toegerust met verschillende waarschuwingssystemen, zoals, afwijken van de koers, verkeer in de dode hoek maar ook een noodstop maken. Bij SEA-niveau 1 en 2 kunnen auto’s zelfstandig sturen of/en de snelheid aanpassen in specifieke omstandigheden op autowegen. Of bestuurders het stuur mogen loslaten, hangt af van de nationale wetgeving. In Europa is dat beslist niet het geval.  Zodra de omgeving sturen en accelereren complexer maakt, bijvoorbeeld na het inslaan van een drukke straat, moet de chauffeur direct de besturing overnemen.

Een goed werkend SAE-niveau 3-systeem stelt bestuurders in staat hun ogen van de weg te houden en zich bezig te houden met andere activiteiten. Zij moeten plaatsnemen achter het stuur en stand-by zijn en ze zijn te allen tijde verantwoordelijk voor het rijden van de auto.

Zij moeten de bediening van de auto onmiddellijk overnemen zodra ‘het systeem’ een (‘disengagement’) signaal geeft, wat betekent dat het de situatie niet langer aankan. Op dit moment is er wereldwijd nog geen enkele auto die op SEA-3 niveau is geaccrediteerd.

Voor taxidiensten zonder bestuurder is dit beheersingsniveau niet voldoende. Auto- en technologiebedrijven zoals Lyft, Uber en Google zijn drukdoende om te voldoen aan de eisen van de hogere niveaus (SAE 4). Hun dure auto’s (tot $ 250.000) hebben geautomatiseerde back-ups, wat betekent dat ze elke situatie onder gespecificeerde omstandigheden, zoals goed ontworpen wegen, overdag en met een bepaalde snelheid aankunnen. Onder deze omstandigheden hoeft er geen bestuurder aanwezig te zijn.

SAE-niveau 5 automatisering kan onder alle omstandigheden zonder bestuurder rijden. Er bestaat nog geen voertuig dat aan deze eis voldoet.

Het gebruik van deze classificatie verklaart waarom de term ‘zelfrijdende auto’ beter niet gebruikt kan worden. Auto’s die worden geclassificeerd op SAE-niveau 1 en 2 kunnen ‘geautomatiseerde auto’s’ worden genoemd en auto’s vanaf SAE-niveau 3 autonome auto’s. 

De staat Californië heeft in 2019 nieuwe regels in gebruik gesteld waarmee auto’s op het niveau SAE 4 aan het verkeer mogen deelnemen. Hiervoor gelden zeer stringente omstandigheden. Als gevolg hiervan hebben Alphabet (Waymo) en General Motors (Cruise) toestemming gekregen taxidiensten zonder bestuurder te lanceren. Alle ritten worden met camera’s in de gaten gehouden om roekeloos gedrag of vandalisme te voorkomen.