Geen online of f2f-programma’s meer, geen instellingen voor contact- of afstandsonderwijs, geen voltijdse of deeltijdse opleidingen. Ook geen nominale studieduur en geen vertraagde studenten. Er komt een woord voor in de plaats en dat bestaat al: ‘studeren’.
Als eerste zal de vaste studieduur verdwijnen. In de VS bestaat de meerderheid van de studenten aan campusuniversiteiten uit studenten ouder dan 25 jaar. Sommige instellingen hebben de studieduur al flexibel gemaakt, zodat studenten hun studie kunnen afstemmen op hun andere bezigheden. Nederlandse instellingen stapelen maatregel op maatregel om studenten nominaal te laten studeren. Ze gaan hiermee voorbij aan de groeiende verscheidenheid van de studentenpopulatie. Was vroeger de Open Universiteit nog een uitkomst voor wie een flexibel programma wilde; ook hier is rigiditeit van de programmering toegenomen.
Behalve variabele studieduur hebben studenten in de VS de beschikking over een keur aan studiemogelijkheden. Online programs en campus universities en er is een groeiend aantal competence based programs, waarvan de duur afhangt van de tijd die nodig is om de gewenste competenties onder de knie te krijgen. Toch is deze keuzevrijheid deels schijn, want als je een type studie hebt gekozen, dan verloopt je hele opleiding volgens dit stramien. Dit is nu precies wat de steeds verder diversifiërende studentenpopulatie niet wil.
Een derde vorm van pluriformiteit betreft de didactiek: Onderzoek- en ontwerprojecten, hacketons, tutorials, community-based learning en andere[1]. Een voorbeeld is the Virtual Learning Academy Charter School (VLACS) in New Hampshire[2]. Deze instelling biedt vijf ‘tracks’ aan waaruit studenten kunnen kiezen. Maar ook hier geldt, wie eenmaal een ‘track’ gekozen heeft, zit eraan vast. We raken nu de kern van de op handen zijnde verandering[3].
Universiteiten gaan inspelen in op de groeiende behoefte van studenten om te kiezen uit verschillende studiemogelijkheden en typen onderwijs. Deze verscheidenheid kan voortvloeien uit beschikbare tijd en financien, leervoorkeuren, behoefte aan afwisseling, aanbod en geboden ondersteuning. Ook wordt het veel makkelijker om onderwijsactiviteiten van uiteenlopende instellingen te combineren en te laten certificeren.
Een veelvormig beeld van studerenden is het resultaat. Een student die in het hoogseizoen werkt, volgt in die tijd een paar cursussen online, maar komt elke maandag met medestudenten bijeen voor de wekelijkse discussiemeeting. Als het seizoen rustiger wordt, neemt hij deel aan een intensieve vaardigheidstraining waarvoor hij twee dagen per week op de universiteit moet zijn. De andere dagen is er veel tijd om te lezen en elke week komt hij samen met andere studenten en een tutor bijeen om de stof door te spreken. Hij combineert zijn vakantie in de VS met een hacketon op het gebied van programmeren.
Een andere student werkt voltijds. Zij gaat dagelijks naar de universiteit waar zij met een viertal andere studenten een projectruimte heeft. Een maal in de week wordt de voortgang doorgesproken met de begeleider. Zij volgt ondertussen twee MOOCs om haar kennis op bepaalde onderdelen van het project uit te diepen.
Een derde student doet een project op haar werk en spreekt een maal in de maand via Skype met de begeleider. Verder komt zij eenmaal in de maand naar de universiteit voor een intensief seminar. Als er geen project is, probeert zij elke maand een cursus online af te ronden[4].
De studieduur zal flexibel zijn. Studenten zullen – net als vele anderen – een basisinkomen hebben en wat ze meer nodig hebben, verdienen ze bij. Ze betalen voor elke cursus afzonderlijk[5] en daarnaast betalen ze een basispakket dat hen toegang geeft tot voorzieningen als openbaar vervoer, bibliotheken en mentoren.
Er zullen geen afstands- of campus, voltijdse- of deeltijdse studenten meer zijn. Jong of oud studeert en doet dat op de manier die op een gegeven moment het beste uitkomt. Niemand meet de studievoortgang, behalve de student zelf. Waarom zou iemand ook in een wereld waar volledige werkgelegenheid een illusie wordt.
[1] De trage invoering van online alternatieven is onbegrijpelijk uit oogpunt van ‘evicence-base’. Uit een meta-analyse van 1000 vergelijkende studies over het effect van f2f learning en online learning blijkt dat laatstgenoemde categorie betere leereffecten heeft: Means, Barbara; Toyama, Yukie; Murphy, Robert; Bakia, Marianne; Jones, Karla Evaluation of Evidence-Based Practices in Online Learning: A Meta-Analysis and Review of Online Learning Studies. US Department of Education http://eric.ed.gov/?id=ED505824
[2] Zie: http://www.christenseninstitute.org/the-next-gen-high-school-to-watch/#sthash.AJkkJoa3.dpuf
[3] Zie voor een gedetailleerde beschrijving van de ‘trekkers’ van deze verandering: Richard DeMillo: Revolution in Higher Education How a Small Band of Innovators Will Make College Accessible and Affordable MIT Press 2015.
[4] Craig Weidemann and Karen Pollack The death of “online” learning in higher education: As technologies become ubiquitous, familiar labels will vanish. Of studenten nu ‘online’ studeren of op de campus; ze zullen voor een groot deel gebruik van dezelfde technologische voorzieningen.
[5] Personen tussen 18 en 30 zouden een aantal vouchers kunnen ontvangen om tegen een sterk gereduceerde prijs cursussen te volgen en een of meer opleidingen af te ronden. Als deze op zijn, stellen werkgevers vouchers ter beschikking.
Project 'De humane ruimte' 