Sinds mensenheugenis worden opleidingen afgerond met een diploma. Het aantal verschillende diploma’s is echter niet meer te overzien. In de VS zijn dat er 8 maal zo veel dan 20 jaar geleden. Er zijn duizenden instanties die diploma’s verstrekken waarvan het grootste deel niet is geaccrediteerd. Daarbij komt dat we te maken hebben met diploma’s uit vele landen. Kortom, de waarde van een diploma is veelal niet meer gekend.
Er is echter ook een andere kant. Een groot aantal personen – jong en oud – ambieert geen diploma. Ze willen een specifieke baan, zich daarvoor scholen en een bewijs ontvangen dat ze over de gewenste competenties beschikken[1].
Voor beide problemen is een oplossing beschikbaar in de vorm van badges, micro-credentials of e-credentials: Dit zijn (digitale) bewijsstukken dat iemand over specifieke kennis en/of vaardigheden beschikt. Er zijn inmiddels ruim 3000 organisaties die badges verstrekken, waaronder onderwijsinstellingen, trainingsinstituten en bedrijfsopleidingen[2].
Voor een goed functionerend systeem van badges moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Hier zijn de belangrijkste:
Niveau
De kennis en/of vaardigheden waarnaar een badge verwijst moeten eenduidig zijn. Tevens moet er een onmiskenbare verwijzing zijn naar het beheersingsniveau. Ook moet worden geëxpliciteerd hoe dat gemeten is. Het Degree Qualifications Profile, opgesteld door Lumina is een bruikbaar hulpmiddel om het niveau aan te duiden[3].
Uitwisselbaarheid
Badges moeten technisch gesproken eenzelfde standaard hebben: ze dienen gegevens te bevatten over de eigenaar, de verstrekker, de inhoud en de wijze waarop de de onderhavige kennis en vaardigheid is vastgesteld. De Open Badges Standard van IMS Global Learning gaat waarschijnlijk als zodanig functioneren. In Nederland werkt SURF aan een technische specificatie van badges[4].
Zichtbaarheid
Bezitters moeten een platform hebben om hun badges te kunnen tonen. Hiervoor zijn inmiddels verschillende websites, zoals Backpack[5].
De snelle verbreiding van competentiegericht onderwijs heeft het systeem van badges mede mogelijk gemaakt. Dit type onderwijs vereist immers een nauwkeurige aanduiding van learning outcomes: de kennis en vaardigheden waarover iemand beschikt na deelname aan een formele, non-formele of informele leeractiviteit.
Concordia University in Wisconsin is – voor zover bekend – de eerste universiteit die een opleiding – de master in educational technology – certificeert met badges. Dat zijn er 50; elk van deze badges correspondeert met een behaald leerresultaat, doorgaans een succesvol afgeronde opdracht[6]. De tijd die daaraan is besteed, doet niet terzake.
Een andere interessante ontwikkeling is dat aanbieders van opleidingsmogelijkheden (formeel en non-formeel) in een specifieke regio of stad samenwerken binnen een gemeenschappelijk format. Ook hierbij worden lokale werkgevers betrokken[7]. Het Open Badge Network[8] (Europe) heeft hiervoor een beknopt Charter opgesteld. In de VS is er het Cities of Learning initiative, bijvoorbeeld Chicago City of learning[9].
Ik zie veel voordelen in de hier geschetste ontwikkeling, maar tegelijkertijd ben ik ook bang voor een versplinterde focus op leren. Studeren wordt dan het bijeensprokkelen van badges.
In een vorige blogpost het ik beklemtoond hoe belangrijk het is dat studenten kritisch leren denken[10]. Het is ondenkbaar dat studenten kritisch leren denken door deel te nemen aan slechts één onderwijsactiviteit. Kritisch denken kan dan ook niet met één badge ‘afgevinkt’ worden. Het vermogen om kritisch te denken ontwikkelt zich doordat studenten herhaaldelijk worden geconfronteerd met realistische maatschappelijke en wetenschappelijke problemen, daarover lezen en onderzoek doen, oplossingen afwegen en uiteindelijk tot een oordeel komen. Dit betekent dat het verdienen van badges alléén niet voldoende is, maar dat er ook eisen gesteld kunnen worden aan de samenhang van de verdiende badges.
Een selectiever gebruik van het begrip competenties kan hieraan bijdragen. Een afzonderlijke badge betekent dan dat een student blijk heeft gegeven te beschikken over een bepaalde hoeveelheid kennis en vaardigheden. Badges kunnen dan ook goed worden verbonden aan modulen, cursussen of werkzaamheden in de praktijk. Een competentie daarentegen verwijst naar de (intellectuele) activiteiten die een pas afgestudeerde zelfstandig kan uitvoeren. Aannemelijk moert worden gemaakt welke reeks studieonderdelen – met de bijbehorende badges – hiervoor wenselijk is.
Het systeem van badges is nog lang niet volgroeid. Het is wel een hoopvol begin om buitenschoolse ervaringen serieus mee te tellen, na te denken over hoe bepaalde competenties verworven worden en ruimte te maken voor studenten die kennis en vaardigheden willen verwerven door studieactiviteiten te verrichten bij diverse aanbieders in binnen- en buitenland.
[1] Zie voor de eisen die aan badges gesteld kunnen worden: http://www.openbadgenetwork.com/wp-content/uploads/2016/01/O4A3-OBN-Guidelines-for-Open-Badges-in-Territories.pdf
[2] Voor een overzicht van wat er in vijf jaar is bereikt: https://drive.google.com/file/d/0B7kHRuri9QdPQmRfdXZrblpSX0U/view
[3] Het framework is volop in ontwikkeling en kent acht niveaus. Het is gespecificeerd voor kennis en vaardigheden. deze zijn op hun beurt uitgesplitst in gespecialiseerde vaardigheden, persoonlijke vaardigheden en sociale vaardigheden: https://www.luminafoundation.org/files/resources/connecting-credentials.pdf. Dit kader vertoont veel overeenkomst met het Europese kwalificatieframework voor een leven lang leren: https://ec.europa.eu/ploteus/sites/eac-eqf/files/leaflet_nl.pdf
[4] Zie hiervoor: https://www.surf.nl/binaries/content/assets/surf/nl/2017/open-badges_surfnet-pilot–scenario’s_frans-ward_3feb.pdf
[5] Op de website van Backback zijn inmiddels meer dan een miljoen badges geplaatst: https://backpack.openbadges.org/backpack/welcome
[6] Onderwijsinstellingen die deze kant verder opgaan werken samen met het afnemende veld om de badges herkenbaar relevant te maken. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de Foundation for California Community Colleges en de New World of Work
[7] Voorbeelden hiervan zijn; de Open Badges in Scottish Education Group, het Badge the UK project en de Open Badges DACH Usergroup in Duitsland. Zie voor een bespreking; http://www.openbadgenetwork.com/wp-content/uploads/2016/01/O4A3-OBN-Guidelines-for-Open-Badges-in-Territories.pdf
[8] portal: www.openbadgenetwork.com
[9] https://chicagocityoflearning.org
[10] Zie: hmjvandenbosch.com.ln.is/ocP0r
Betrokken wetenschap 